COĞRAFYANIN İLKELERİ

Coğrafyanın İlkeleri (Prensipleri)

Coğrafya bilimi doğal çevreyi ve insan faaliyetleri arasındaki ilişkiyi incelerken bazı metotlardan yararlanır. Bu metotlar dağılış, karşılıklı ilgi ve nedensellik ilkeleridir.

– Dağılış: Coğrafya olayların yayılış sahalarını inceler. Haritalar dağılış ilkesinin bir eseridir.
– Karşılıklı İlgi: Coğrafyada olaylar incelenirken aralarındaki bağlantılara bakılır.
– Nedensellik: Tüm bilimlerde olduğu gibi coğrafya da olayların neden ve sonuçları üzerinde durur.

Her bilimin kendine özgü ya da en çok kullandığı prensipleri vardır. Coğrafya biliminin 3 prensibi vardır. Bunlar sırasıyla:

Dağılış: Coğrafya araştırmalarına neden olan konuların belirli bir alandaki yayılışı ve bulunuş biçimleri, dağılış olarak ifade edilir.

Coğrafyada bir konunun veya olayın dağılışı belirtilirken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta yayılış biçimlerinin ayrı ayrı ifade edilmesidir.

Yatay Dağılış: Harita üzerinde gösterilmesi. Örneğin Tarım Alanlarının Türkiye’deki Dağılışı haritasından tarım alanlarının nerede bulunduğu, yüz ölçümlerinin ne kadar olduğu hakkında bilgiler anlaşılabilir.

Dikey Dağılış: Harita üzerinde eş yükselti eğrilerini kullanarak dikey dağılış gösterilebilir. Türkiye Fiziki haritasından ülkemizdeki bir yerin yüksekliği saptanabilir.

Zamanda Dağılış: Belirli zaman aralığında elde edilmiş veriler bir grafik üzerinde gösterilir. Örneğin 1950 ‘ 2010 Yılları Gölyazı Nüfus Sayım Grafiği.

Bağlantı ilkesi (Karşılıklı İlgi)

Coğrafya biliminin incelediği olaylar nedenleri ve sonuçları bakımından karmaşık olaylardır. Bu nedenle coğrafi olaylar incelenirken, aralarındaki bağlantılar göz önünde bulundurulur. Güneş ışınlarının kutuplara gidildikçe küçülmesi, kutuplara gidildikçe sıcaklığın azalmasına, bu da kutup bölgelerinde don ve kar olayının daha fazla olmasına sebep olmuştur..

Nedensellik ilkesi

Coğrafya bilimi bazı bilimlerde olduğu gibi olayların neden ve sonuçları üzerinde durur. Bu nedenle coğrafi bir olayın anlatımında öncelikle şu soruların cevaplarının bulunması gerekir:

• Olay neden böyle olmuştur?
• Olay ne zaman böyle olmuştur?
• Ne gibi çözüm önerileri vardır?
• Bu olayın sonucunda neler ortaya çıkmıştır?
• Sorunlar karşısında çözüm önerileri neler olabilir?
• Olayı oluşturan etmenler hangileridir?

KAYNAK:

http://www.ders-notlari.com/2014/05/cografyann-ilkeleri.html

http://cografyahocam.com/cografyanin-ilkeleri-prensipleri/